Berdyczów (Berdychiv)
Prywatne miasto szlacheckie położone było w powiecie żytomierskim województwa kijowskiego, własność wojewody kijowskiego Janusza Tyszkiewicza w latach 30. i 40. XVII wieku, które później od Tyszkiewiczów kupili Radziwiłłowie.
Ośrodek handlowo-przemysłowy. W mieście znajduje się stacja kolejowa Berdyczów.
Na mocy unii lubelskiej w 1569 roku miasto stało się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Około 1626 roku wojewoda kijowski Janusz Tyszkiewicz po uwolnieniu z niewoli tureckiej jako wotum dziękczynne ufundował w Berdyczowie kościół i sprowadził karmelitów. Stanisław Zaremba (biskup kijowski) w 1647 roku został, według relacji wiernych, uzdrowiony za wstawiennictwem Matki Bożej Berdyczowskiej, której obraz ogłosił cudownym. Obraz koronowany został w 1756 roku papieskimi koronami. Berdyczów, w którym znajduje się kościół karmelitów bosych z XVIII w., był słynnym ośrodkiem kultu maryjnego, a w XIX wieku centrum chasydzkim na Wołyniu.
W 1593 roku uzyskał prawa miejskie. Czasy Augusta III i Stanisława Augusta Poniatowskiego były dla Berdyczowa okresem rozwoju. Sanktuarium otoczono potężnym wałem, z mostem zwodzonym i z bastionami uzbrojonymi w 60 armat. Była to prawdziwa twierdza. W tych murach wzrastał karmelita o. Marek Jandołowicz – duchowy przywódca konfederacji barskiej, którego Juliusz Słowacki uczynił głównym bohaterem dramatu „Ksiądz Marek” (1843). W 1768 roku Kazimierz Pułaski z 700 konfederatami i 800 cywilami przetrwał 17 dni oblężenia Berdyczowa, trzykrotnie odpierając szturmy.
Od 1721 roku wszedł w posiadanie rodziny Radziwiłłów jako spadek dla Barbary Franciszki Zawiszy zamężnej z Mikołajem Faustynem Radziwiłłem.
W 1777 roku w Berdyczowie ukazała się pierwsza polska encyklopedia przeznaczona dla dzieci i młodzieży Krótkie zebranie zarzutów ciekawych o rzeczach tego świata pod, zmysły nam podpadających i je zadziwiających ku pożytkowi młodzi zwięzłemi odpowiedziami ułatwione napisana przez Józefa Iwanickiego.
Berdyczów w 1793 roku w wyniku II rozbioru Polski został włączony do Rosji, od 1846 roku był siedzibą ujezdu berdyczowskiego. W 1837 roku w Berdyczowie powstał Związek Ludu Polskiego. 15 marca 1850 roku w Berdyczowie odbył się ślub Eweliny Hańskiej, dziedziczki pobliskiej Wierzchowni, i Honoré de Balzaca. W dniu 3 grudnia 1857 roku w Berdyczowie przyszedł na świat Józef Teodor Konrad Korzeniowski, który uciekł w wieku siedemnastu lat do Francji, by tam, jako prosty marynarz, zaciągnąć się na statek, a 20 lat później napisać swoją pierwszą powieść jako Joseph Conrad. Wiosną 1920 roku zajęty przez wojska polskie podczas wyprawy kijowskiej. W lecie 1920 roku podczas wojny polsko-bolszewickiej Rosjanie wymordowali w szpitalu w Berdyczowie 600 rannych polskich żołnierzy wraz z opiekującymi się nimi pielęgniarkami. Od 1922 roku miasto było w Ukraińskiej SRR Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. W 1941 roku zajęte przez III Rzeszę. Po II wojnie światowej wróciło do ZSRR. Od 1991 roku należy do państwa ukraińskiego.
Podczas II wojny światowej w sanktuarium berdyczowskim mieściło się radzieckie więzienie.
„Pisz do mnie na Berdyczów” oznacza dziś kpiące „pisz donikąd”. Dawniej było zupełnie odwrotnie. Jeszcze w czasach króla Stanisława Augusta Poniatowskiego Radziwiłłowie, którzy kupili miasto od Tyszkiewiczów, wystarali się o szczególny przywilej, który zezwalał na organizowanie w Berdyczowie aż 10 jarmarków rocznie, co w praktyce oznaczało, że trwały niemal cały czas. Berdyczów stał się, tym sposobem, wielkim centrum handlowym, do którego przyjeżdżali kupcy z Rosji, Niemiec, Włoch, Austrii, Turcji, w związku z czym, jeśli ktoś chciał skontaktować się z kupcem, miał pewność, że ten albo właśnie jest w Berdyczowie, albo niebawem tam przyjedzie.
Mapa - Berdyczów (Berdychiv)
Mapa
Kraj (państwo) - Ukraina
Waluta / Język (mowa)
ISO | Waluta | Symbol | Cyfry znaczące |
---|---|---|---|
UAH | Hrywna (Ukrainian hryvnia) | â‚´ | 2 |
ISO | Język (mowa) |
---|---|
PL | Język polski (Polish language) |
RU | Język rosyjski (Russian language) |
UK | Język ukraiński (Ukrainian language) |
HU | Język węgierski (Hungarian language) |